Meditatie is een momentje voor jezelf nemen. Je gaat zitten of liggen en pakt even de tijd om tot rust te komen.

Wat levert meditatie je op?

Meditatie kan je veel meer opleveren dan eventjes tot rust komen.

Je kunt door te mediteren:

• Je lichaam ontspannen

• Je gedachten kalmeren

• Emoties verwerken

• Aandacht geven aan je lichaam

• Aandacht geven aan je innerlijk

We leven in een drukke wereld waar we de hele dag door allerlei prikkels krijgen. Zoals harde geluiden van het verkeer en een constante stroom van informatie via de computer of telefoon. Dit zorgt bij veel mensen voor stress en het kan moeilijk zijn om er aan te ontsnappen.

Meditatie kan je helpen ontspannen, om de prikkels te verlagen en te verwerken. Met meditatie breng je je lichaam en je gedachten tot rust.

Daarnaast is het ook gewoon heerlijk om even te zitten en écht niks te doen, even nergens aan te denken en niks te moeten.

Dit staat je te wachten

Je zult niet gaan zweven als je lang gaat mediteren. Ook ga je geen lichtflitsen zien of dingen die er niet zijn. Je zult ook geen elektriciteit voelen of iets dergelijks.

Wat je van regelmatig mediteren kunt verwachten zijn wat meer subtiele dingen. Misschien is het zelfs zo dat je er zelf in eerste instantie niks van merkt, maar dat anderen opvalt dat je minder snel geïrriteerd bent of minder stressgevoelig bent geworden.

• Je gaat wat rustiger en meer gecontroleerd om met bepaalde situatie omdat je bewuster bent geworden van jezelf.

• Je laat je minder snel meevoeren met je gedachten of emoties die op een bepaald moment opkomen.

• Voorheen zou je op sommige dingen gefrustreerd reageren. Nu merk je dat deze gevoelens in je opkomen en kies je er bewust voor om ze niet te uiten.

Er zijn nog veel meer dingen die kunnen gebeuren. Hier zomaar een aantal dingen die je zouden kunnen overkomen:

• Je bent iemand die graag aan het woord is maar nu heb je meer oor voor wat een ander te vertellen heeft.

• Je zelfbeeld wordt erg bepaald door jezelf te vergelijken met anderen. Dit weet je nu lost te laten en je kunt wat meer tevreden zijn met jezelf.

• Je merkt dat je je soms zomaar even heel gelukkig voelt en er een glimlach op je gezicht verschijnt. Zonder duidelijk aanleiding.

• In plaats van altijd naar een leuk moment toe te leven (wat dan vaak tegenvalt) wordt je beter in het genieten van de kleine dingen.

• Je bent geneigd om pessimistisch te zijn maar bent nu steeds vaker optimistisch.

• Je leert dat je niet altijd iets hoeft te doen. Je mag best eens even niks doen.

• Je ontdekt dat het leven eigenlijk gewoon een spelletje is. Je gaat het leven wat minder serieus nemen.

Hoe vaak moet ik mediteren?

Je hoeft gelukkig niet zoals de Dalai Lama (spiritueel leider uit Tibet) elke ochtend om 3 uur op te staan om 5 uur lang te mediteren. Je zult merken dat het al effect heeft als je met enige regelmaat een paar minuten de tijd neemt om te gaan zitten voor een meditatie. Begin met 5 of 10 minuten als je nog geen ervaring hebt. Je zult waarschijnlijk merken dat het al moeilijk genoeg is om zo lang stil te zitten en niks te doen.

Het is waarschijnlijk het fijnst als je een vast tijdstip neemt waarop je gaat mediteren. Dit kan je helpen als je bijvoorbeeld even geen zin hebt om er voor te gaan zitten. Door er een gewoonte van te maken en het in je dagelijkse routine op te nemen wordt het gemakkelijk om regelmatig te mediteren.

Wat sommige mensen doen is elke dag 5 of 10 minuten eerder op staan om te gaan mediteren. Dan ben je (hopelijk) nog redelijk rustig in je hoofd en kun je ook meteen rustig wakker worden.

Ook kun je er voor kiezen om te mediteren als je net thuis bent gekomen van je werk. Wanneer je hoofd nog vol is van je werk en je gedachten nog niet thuis geland zijn. Het is dan misschien extra lastig, maar juist ook extra fijn als het lukt om wat meer rust te krijgen in je hoofd.

Deze uitspraak brengt het het erg leuk onder woorden:

“You should meditatie every day for about 20 minutes. Except when you are too busy. Then you should meditate for an hour.”

(“Je zou elke dag ongeveer 20 minuten moeten mediteren. Tenzij je het te druk hebt. Dan moet je een uur mediteren”)

In principe kun je altijd en overal even heel kort mediteren. Als je heel even pauze nodig hebt kun je je aandacht even naar binnen keren. Eventjes ontspannen en je gedachtestroom onderbreken. Dit kan ook goed helpen om daarna weer makkelijker je volledige aandacht op je werk te kunnen richten.

Moet ik in zo’n meditatiehouding zitten?

Je hoeft niet in een specifieke houding te zitten om te mediteren. Het belangrijkste is dat je je op je gemak voelt. Je kunt er ook voor kiezen om te gaan liggen op bed of bijvoorbeeld op de bank. Je hebt dan wel kans dat je in slaap valt.

Op een stoel zitten kan ook gewoon. Zorg er dan wel voor dat je niet tegen de leuning leunt, maar dat je wat meer naar voren zit op je stoel. Zodat je in een actieve houding zit. Je zit dan niet onderuit gezakt, hebt een rechte rug, en kunt beter je aandacht er bij houden.

Een actieve houding zorgt dat je gefocust blijft. Want wanneer je afdwaalt met je gedachten verslapt je houding ook makkelijker. Als je merkt dat je bent afgedwaald kun je weer in een actieve houding gaan zitten en je aandacht weer op het mediteren richten. Omdat je deze houding probeert vol te houden raak je ook minder snel afgeleid.

Een goede houding heeft nog meer voordelen. Het zorgt er namelijk voor dat je doorbloeding optimaal is en dat je zo veel mogelijk kunt ontspannen. Het ontziet je spieren en gewrichten. Doordat je rechtop zit kun je je armen langs je lichaam laten hangen en hoeven je schouders ze niet te tillen. Ook kan je hoofd recht op je lichaam steunen. Dit zorgt er voor dat je nekspieren kunnen ontspannen.

Vaak zie je op foto’s dat mensen hun handen in een bepaalde pose houden tijdens het mediteren. Dit is niet nodig. Wel kan het net zoals een goede houding helpen om je aandacht vast te houden.

De lotus houding

Het idee van met je benen over elkaar in ‘lotus’ houding zitten is dat je dan een driehoek vormt die je goed ondersteunt. Je steunt op je zitbotjes en beide knieën. Hierdoor kun je gemakkelijk rechtop zitten en blijf je in evenwicht. Zo kun je het meest ontspannen zitten.

Voor deze houding moet je wel heel lenig zijn. Het zou uitzonderlijk zijn als je dit kunt zonder te oefenen. Yogaoefeningen zoals heupopeners kunnen helpen om je heupspieren soepeler te maken zodat je uiteindelijk in de lotus houding kan zitten.

Ik vind het zelf heel prettig om op een meditatiekussen op de grond te zitten. Dan zit je niet zo met je zitbotjes op de grond en is het gemakkelijker om met je benen over elkaar te zitten. Je kunt hier een mooi meditatiekussen vinden (bol.com).

Jezelf observeren

Naast dat je ontspant kun je door middel van meditatie ook jezelf observeren. Je gaat dan letten op je lichaam en je gedachten. Misschien merk je dat er ergens onnodige spanning zit. Je kunt deze spieren dan proberen te ontspannen.

Het kan door zelfobservatie ook voorkomen dat je merkt dat je erg moe bent. Of dat je ergens heel erg mee zit maar het altijd onderdrukt. Het lijkt dan in eerste instantie niet prettig dat je dit naar boven gehaald hebt. Bedenk dan dat je eerst moet weten wat er mis is voordat je er wat aan kunt doen. Doordat je er door middel van mediteren op tijd achter komt dat je bijvoorbeeld oververmoeid bent kun je het voor zijn. Dit kan een belangrijke stap zijn in bijvoorbeeld een burnout voorkomen.

Door je gedachten te observeren wordt je beter in het herkennen van bepaalde gedachten die zich steeds herhalen. Wanneer je vaker mediteert zul je merken dat je bepaalde patronen of specifieke gedachten gaat herkennen. Het wordt dan makkelijker om hier wat afstand van te nemen. Dit kan je helpen bij het verwerken van bijvoorbeeld negatieve gedachten en emoties, of een gebeurtenis uit het verleden.

Wanneer je vaker oefent met meditatie zul je merken dat je vaker momenten hebt waarin je hoofd even echt leeg is. Je denkt dan even helemaal nergens aan.

Nergens aan denken?!

Nergens aan denken, dat is in eerste instantie erg moeilijk. Maar het wordt langzaam maar zeker gemakkelijker om je niet te laten meevoeren in je gedachten. Zeker als je met regelmaat mediteert zul je merken dat je er beter in wordt. 5 minuten per dag is al voldoende!

Maak je geen zorgen als je regelmatig afdwaalt met je gedachten. Dat is niet goed of fout en zelfs heel normaal. Het is dan ook niet de bedoeling met mediteren dat je actief je gedachten probeert weg te werken. Alsof je met een hamertje elke gedachte die omhoog komt weer terug mept.

Probeer je bewust te zijn van het feit dát er gedachten in je op komen. Steeds weer anderen of soms de hele tijd dezelfde. Observeer deze gedachten alsof je er naar kijkt van een afstand. Probeer er niet over te oordelen.

De wetenschappelijke voordelen van meditatie

Mediteren heeft vele voordelen. Naast dat je wat tijd maakt voor jezelf om tot rust te komen en jezelf te observeren zijn er nog veel meer voordelen. De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar de effecten van meditatie op onze gezondheid. In mijn artikel de voordelen van meditatie bespreek ik de wetenschappelijk bewezen voordelen van het doen van meditatieoefeningen.

De belangrijkste voordelen zijn:

• Stress vermindering

• Je minder zorgen maken

• Meer tevredenheid

• Hogere kwaliteit van leven ervaren

Het echte doel van meditatie

Naast het vinden van rust en de veranderingen die kunnen voorkomen als je regelmatig mediteert heeft meditatie eigenlijk één echt doel. Dat is ontwaken. Het ontwaken van een hoger bewustzijn in jezelf. Misschien heb je het al eens gemerkt, of ontdek je het wanneer je gaat mediteren. Jij bent niet jouw gedachten. Het is meer alsof je jouw gedachten hébt en dat jij daar achter zit.

Je realiseert je soms ineens dat je aan het denken bent. Je bent dan niet meer in je gedachten verzonken, maar je ontwaakt. Aan het begin is dit waarschijnlijk maar kort, maar je zult merken dat je steeds vaker opmerkt dat je in gedachten verzonken was. Je kunt dan langer bewust zijn van je gedachten of zelfs helemaal geen gedachten produceren. Een hoger bewustzijn komt dan in je naar boven.

Iemand die helemaal ontwaakt is wordt ook wel verlicht genoemd. Als je meer wilt weten over wat verlichting is kun je mijn artikel erover lezen.

De ego

Er wordt gezegd dat je via meditatie je ware zelf kunt ontdekken. Dit houdt in dat je je ego kunt leren loslaten. Dat je niet meer handelt vanuit je ego. Dat wil zeggen, vanuit het beeld dat je hebt van jezelf en de behoeften die hieruit voort komen. Ik bespreek de ego wat uitgebreider in mijn artikel over het boek de kracht van het nu.

Ik kijk liever televisie

Meditatie is voor veel mensen een manier om even tot rust te komen en de drukte van de dag achter hen te laten. Er zijn echter veel mensen die dit (proberen te) doen door op de bank te hangen met de tv aan. Dit lijkt de makkelijkste manier om je gedachtestroom even stop te zetten. Je aandacht is immers bij wat er op de tv voorbij komt, en je dwaalt niet af in je zorgen.

Je hebt echter vast wel gemerkt dat je door tv kijken niet echt tot rust komt. Dit komt omdat je geen echte rust hebt in je hoofd. Je vervangt namelijk je gedachtestroom door een hele hoop input van beeld en geluid. Hier zijn je hersenen dan zo druk mee dat je gedachten even op de achtergrond raken. Maar uiteindelijk kom je er niet door tot rust.

Wat je misschien wel gemerkt hebt is dat je met tv kijken vaak naar de meest onbenullige dingen kijkt. Of zelfs voornamelijk loopt te zappen. Dit komt omdat, om je gedachten op afstand te houden, de inhoud van wat er op tv is niet al te ingewikkeld of interessant moet zijn. Wanneer je bijvoorbeeld een interessant interview kijkt gaan je gedachten mee doen. Je gaat mee denken met waar er op tv over gepraat wordt. Dan is het effect weg. Je bent weer aan het denken.

Meditatief tv kijken

Het kan! Het is mogelijk om meditatief tv te kijken. Je kunt er namelijk voor zorgen dat een deel van je aandacht gaat naar het huidige moment. Dat je je niet verliest in het tv programma. Zorg er voor dat een deel van je aandacht gaat naar jezelf. Bijvoorbeeld je ademhaling. Of naar je omgeving. Wanneer je op deze manier tv kijkt kan het een manier zijn om meer bewust te worden.

Ik hoop dat dit artikel je heeft geholpen een beter idee te krijgen van wat meditatie precies is. Als je wilt beginnen met mediteren kun je het beste mijn artikel 6 meditatieoefeningen voor beginners lezen.

Veel succes!